امروزه استرس و اضطراب رایج ترین علت مشکلات روانشناختی افراد سرار جهان است.
زمانی که استرس به بالاترین حد خود می رسد، خطر ابتلا به خستگی مفرط به وجود می آید.
اختلالی که باید علائم هشدار دهنده آن را جدی گرفت و نسبت به درمان آن بی توجه نبود.
خستگی مفرط مزمن بطور مستقیم می تواند جنبه های مختلف زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و مانع رشد و پیشرفت در زندگی شخصی و اجتماعی افراد گردد.
خستگی مزمن ناشی از اختلال استرس مزمن است که دست کم شش ماه فرد را درگیر کرده باشد.
هنگامی که دچار استرس مزمن می شوید به مغز فشار بیش از حد وارد می شود و در نتیجه بدن استراحت کافی ندارد.
در واقع خستگی مفرط یکی از جنبه های جسمانی شده اختلال استرس مزمن است.
فاز پرودرومال (فاز نشانههای آغازین) است که نشانه های فشار روانی آشکار می کند اما شخص مبتلا هنوز میتواند زندگی روزمرهی خود را اداره کند.
در اکثر مواقع فرد متوجه این موضوع می شود و بنابراین سعی در تغییر سبک زندگی خود و دوری از موارد استرس زا می کند.
اگر در این مرحله اقدام جدی صورت نگیرد این خطر وجود دارد که شخص مبتلا وارد فاز دوم شود.
فاز دوم غالبا ناگهانی پیش می آید و به سرعت فرد را درگیر می کند. به این فاز سقوط ناگهانی می گویند.
این فاز ممکن است چند هفته طول بکشد و در این فاز شخص مبتلا قادر به هیچ کاری نخواهد بود.
بلند شدن از رختخواب یا حتی داشتن افکاری روشن بر روی موضوعی می تواند برای فرد غیر ممکن شود. توانایی انجام همزمان کار از بین می رود.
در چنین شرایطی ممکن است احساس نا امیدی و هراسی فرد را در برگیرد که به اشتباه افسردگی نامیده می شود.
سومین فاز نیز بازگشت یا بازیابی نام دارد. یعنی فرد مبتلا با گذشت زمان بهبود نسبی پیدا می کند ولی هنوز نسبت به استرس حساس هست و هنوز احساس خستگی زیادی می کند.
با ادامه روند درمانی به مرور زمان عملکرد فرد مبتلا بهتر می شود و به تدریج زندگی عادی خود را بدست می اورد.
اختلال خستگی مفرط مزمن همیشه به حساسیت بیشتری در برابر استرس می انجامد، حتی اگر علایم دیگر آن ناپدید شده باشد.
زنان در حدود ۸۰ درصد مبتلایان را تشکیل می دهند.
کسانی که دچار این اختلال هستند معمولا افرادی مسئولیت زیادی در قبال خانواده بر عهده می گیرند، علامند و ماهر و محیط کار هستند و همیشه به نیازهای دیگران نسبت به نیاز های خود توجهه بیشتری می کنند.
آثار جسمانی این اختلال می شامل: کمردرد، سردرد، تپش قلب،کم شدن توان جسمانی، ناراحتی معده و روده و … باشد.
فردی که دچار استرس شده است ممکن است خسته باشد ولی استراحت کردن و خوابیدن برایش دشوارباشد، احساس دلشوره، اضطراب و ملال کند و تمرکز کردن برای دشوار باشد.
تقریبا اکثر کسانی که به اختلال خستگی مفرط مزمن دچار می شوند، بهبود می یابند.
بهبود نسبی ممکن است مدتی به طول بی انجامد و حساسیت فرد در برابر استرس افزایش پیدا کند.
از این رو خطر بازگشت این اختلال وجود دارد. بنابراین شاید کاهش میزان فشار کار یا دوری موقت از محیط کار سودمند باشد.
ورزش، تمرینات ذهن آگاهی، خواب مناسب، وقت گذراندن با خانواده و دوستان می تواند به فرد مبتلا کمک کند تا دوره بهبودی را سریع تر طی کند.
در این بین حمایت خانواده و اطرافیان از فرد و کمک و پشتیبانی از وی نیز نقش به سزایی در درمان وی دارد.