ترک اعتیاد زنان نسبت به مردان با چالش ها و مشکلات بیشتری همراه است.
صحبت در رابطه با ترک اعتیاد زنان روش ها و برنامه های درمانی و سایر موارد موضوع اصلی این مقاله است.
ترک اعتیاد زنان (Addiction Among Women) مسأله ای است که چندان به آن توجه زیادی نشده است.
تصور بر این است که تجربیات و شیوه های درمانی تفاوتی با مردان ندارد.
اما با توجه به اینکه تجربیات و واکنش های بدن هر فرد نسبت به ماده مخدر به جنسیت و فاکتورهای بیولوژیکی و محیطی وابستگی زیادی دارد، چالش ها و شیوه های درمانی هم متفاوت خواهند بود.
در این مطلب قصد داریم به ترک اعتیاد خانمها در بین زنان در شرایط عادی و زنان باردار بپردازیم و شیوه های درمانی مناسب را بیان کنیم.
چرا ترک اعتیاد زنان دشوارتر است؟
ترک اعتیاد زنان نسبت به مردان با دشواری های بیشتری همراه است.
زنان روحیه آسیب پذیرتری دارند و تفاوت های جسمی و روحی بر روی مدت زمان ترک و ریکاوری تأثیر مستقیم می گذارند.
از طرفی بدن زنان از لحاظ نورولوژیکی و ساختار ایمنی مقاومت کمتری دارد به همین دلیل نمی توان همه روش های ترک اعتیاد را بر روی زنان پیاده سازی کرد.
نگاه جامعه به زنان معتاد و سنگینی رفتارها و واکنش هایی که از طرف خانواده، دوستان و اجتماع به زنان معتاد می شود بسیار بدتر از مردان است.
شاید اعتیاد در بین مردان رایج و طبیعی تر باشد اما محدودیت های خانوادگی روی اعتیاد زنان و دختران بیشتر است.
به همین دلیل زمانی برای ترک اعتیاد اقدام می کنند که کلیه عوارض و علائم در آنها مشخص شده و امکان پنهان کاری وجود ندارد.
از طرفی به خوبی آگاهی داریم که هر چقدر زمان شروع مصرف تا اقدام برای ترک طولانی تر باشد، چون وابستگی به مواد مخدر بیشتر است و علائم شدیدتر و بیشتری بروز پیدا می کنند، روند ترک اعتیاد و دوره آن طولانی تر و دشوارتر می شود.
به همین دلیل ترک اعتیاد زنان دشوارتر از مردان است.
طبق تحقیقات انجام شده به خاطر عوامل اجتماعی و محیطی و بیولوژیکی، سایز بدن و ترکیب ساختاری که در بین مردان و زنان وجود دارد، ابتلا به اعتیاد در مردان تقریبا ۲ برابر زنان است.
اما در طرف مقابل ترک اعتیاد و بروز علائم در زنان دشوارتر و شدیدتر خواهد بود که دلیل آن توضیح داده شد.
دشوارتر بودن ترک اعتیاد زنان در یک کلینیک ترک اعتیاد در سه عامل آسیب پذیری، ریکاوری و احتمال بازگشت پذیری به سمت اعتیاد خلاصه می شود.
محققین دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسیده اند که چون زنان خیلی سریعتر از مردان از فاز سوء مصرف مواد مخدر وارد فاز وابستگی و اعتیاد می شوند و احتمال ترک اعتیاد در خانه در بین زنان رایجتر است، فرایند ترک و ریکاوری دشوارتری هم دارند.
به عبارت دیگر زنان در مقایسه با مردان نه تنها سریعتر به مواد مخدر وابسته می شوند بلکه به خاطر فشارهای اطرافیان و جامعه دیرتر برای درمان اقدام می کنند.
نتیجه این عمل سختتر شدن روند ترک اعتیاد زنان می شود و برخی هم از ترس علائم ترک اعتیاد، اقدام نمی کنند که منجر به مرگ و میر خواهد شد یا دوباره به مصرف مواد روی می آورند و پروسه ترک اعتیاد را ترک می کنند.
شیوه های درمانی در کلینیک ترک اعتیاد بانوان
همانطور که گفتیم ترک اعتیاد خانم ها با آقایان متفاوت است.
به دلیل اینکه در کل بدنی آسیب پذیرتر و حساستر دارند، نمی توان از تمامی روش های درمانی مثل سم زدایی فوق سریع استفاده کرد.
جدای از تفاوت های بیولوژیکی و محیطی در بین زنان و مردان که نوع روش درمانی را تعیین می کنند، نوع و میزان ماده مخدر هم تأثیرگذار است.
در ادامه به چند مورد از مواد مخدر رایج در بین زنان و شیوه درمانی مؤثر برای ترک اعتیاد را توضیح خواهیم داد، ضمن اینکه به تفاوت های آن با مردان هم خواهیم پرداخت.
-
داروهای ضد افسردگی:
با توجه به اینکه زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی می شوند و خود درمانی در بین آنها رایجتر است.
یکی از شایع ترین نمونه های اعتیاد در بین زنان، سوء مصرف داروهای ضد افسردگی است.
در چنین شرایطی ترک تدریجی داروها و جایگزینی آنها با فعالیت های کاری و غیره بهترین شیوه درمانی برای زنان می باشد.
-
مواد مخدر یا اُپیوئیدها:
شدت احساس درد به صورت مزمن و حاد در زنان بیشتر از مردان است.
احتمال اینکه بدون تجویز از داروهایی مثل اکسی کدون و یا مخدرهای محرک زا مثل هروئین استفاده کنند تا اضطراب، نگرانی و درد خود را کاهش دهند بیشتر می باشد.
در این بین ترک اعتیاد زنانی که جوانتر باشند، دوزهای کمتر در فواصل زمانی کوتاهتر استفاده می کنند و تزریق بیشتری داشته اند، دشوارتر است.
در این مواقع معمولا دکتر ترک اعتیاد از روش های سم زدایی و درمان دارویی استفاده خواهد کرد.
-
الکل:
با توجه به اینکه وزن زنان نسبت به مردان کمتر است، تأثیرات مضر الکل روی بدن آنها به مراتب بیشتر خواهد بود.
به همین دلیل بروز بیماری های ناشی از اعتیاد به الکل در زنان بیشتر خواهد بود که از جمله آنها می توان به سرطان پستان، حمله قلبی، خودکشی و بیماری های کبدی اشاره کرد.
در این شرایط پس از سم زدایی از شیوه های درمانی دارویی و گروه درمانی و جلسات ماتریکس استفاده می کنند.
- ماریجوانا یا گل:
تأثیرات اعتیاد به گل یا ماریجوانا در زنان بیشتر است به عنوان مثال اختلال حافظه مکانی و فضایی شدیدتر خواهد بود.
از طرفی زنان در کنار اعتیاد ماریجوانا مشکلاتی مثل اضطراب، افسردگی، وحشت زدگی و غیره هم پیدا می کنند.
جلسات درمانی فردی، مشاوره درمانی و گفتار درمانی در کنار جلسات ترک اعتیاد بهترین شیوه به نظر می رسد.
- کوکائین و متامفتامین:
کوکائین و متامفتامین یکی از رایج ترین نمونه های اعتیاد در زنان مخصوصا در سنین پایین و جوانی است چرا که تغییرات زیادی در تولید هورمون و چرخه قاعدگی ایجاد می کنند.
در واقع کوکائین و متامفتامین اثر مشابهی با هورمون استروژن بر روی دوپامین سیستم پاداش مغز دارند و می توانند دائما چنین حسی را تجربه کنند حتی زمانی که در قاعدگی سطح این هورمون کاهش می یابد.
با توجه به اینکه یکی دیگر از دلایل اینکار کاهش وزن و داشتن انرژی بیشتر برای مسئولیت های زیاد کار در خانه و محیط بیرون می باشد در روندهای درمانی به این مورد هم توجه می شود.
توجه داشته باشید که در مرکز ترک اعتیاد بانوان، روش های مختلفی براساس نوع ماده مصرفی، میزان و دوره مصرف و سایر مواردی که در طی معاینه تشخیص داده می شوند، اتخاذ می گردد.
به همین دلیل روش های گفته شده، تنها روش های مؤثر و کارآمد نیستند.
ترک اعتیاد زنان باردار
ترک اعتیاد خانم باردار با خانم هایی که هنوز باردار نشده اند و در دام اعتیاد افتاده اند بسیار متفاوت است.
در واقع دلیل این تفاوت تا حد زیادی واضح است چرا که اعتیاد و روش های درمان آن نه تنها مادر بلکه جنین را هم تحت تأثیر قرار می دهد.
زنان باردار با موانع و مشکلات متفاوتی در مسیر ترک اعتیاد مواجه هستند.
به عنوان مثال زنان بارداری که دچار اعتیاد هستند صلاحیت فرزند داری نخواهند داشت و با ممنوعیت های قانونی مواجه هستند.
احتمال اینکه توسط اطرافیان و جامعه مورد سرزنش و انتقاد قرار بگیرند بیشتر است.
عوارض احتمالی ترک اعتیاد زن باردار
عوارض احتمالی ناشی از ترک اعتیاد بانوان بسته به نوع ماده مخدر، روش مصرف، مدت زمان مصرف و میزان مصرف در هر بار و همچنین عوامل محیطی و بیولوژیکی از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
طبق تجربه پزشکان کلینیک ترک اعتیاد سرپایی صدای زندگی میزان وابستگی به مواد مخدر در زنان باردار تأثیر مستقیم بر روی مدت زمان مورد نیاز برای ترک و شدت و نوع علائم خواهد داشت.
عوارض احتمالی ترک اعتیاد زنان را در حالت های مختلف مشاهده می کنید:
-
هروئین:
هروئین و کلیه مخدرهای تجویزی علائم ترک مخصوص به خود را دارند.
این علائم شامل درد مفصل و عضلانی، تعریق و لرز بدن، بی خوابی، بی قراری، افزایش ضربان قلب و فشار خون، خمیازه های مکرر و غیره است.
بهترین شیوه ترک، روش ترک تدریجی است تا باعث بروز مشکلات تنفسی در جنین و حتی سقط نشود.
توجه داشته باشید که به دلیل استرس بارداری و تغییرات هورمونی، اضطراب و افسردگی رخ می دهد که ترک اعتیاد خانم باردار این عارضه را تشدید خواهد کرد.
-
کوکائین و سایر داروهای محرک مثل متامفتامین، ADHD، ریتالین و آدرال:
عوارض ترک اعتیاد این نوع داروها در دوران اعتیاد بیشتر از نوع احساسی است چون سرخوشی زیادی ایجاد می کنند.
در نتیجه در طی فرایند ترک این مواد ممکن است افسردگی شدید، احساس غم داشتن و حتی افکار خودکشی بروز پیدا کنند.
-
الکل:
ترک ناگهانی الکل در دروان بارداری می تواند کشنده باشد و یا منجر به سقط جنین شود.
در بهترین حالت ممکن علائم ترک این ماده شامل اضطراب، سردرد، گیجی، اختلال حواس، درد معده، تهوع و استفراغ است.
برای ترک دادن مادران باردار و قطع مصرف الکل نیاز به روش های تدریجی و برنامه ۱۲ مرحله ای زیر نظر پزشکان متخصص می باشد تا سلامت مادر و جنین به خطر نیفتد.
به آن دسته از مادرانی که به شکل تفریحی یا به قصد برطرف کردن عوارض بارداری مثل اضطراب و افسردگی اقدام به مصرف مواد تحریک کننده و مخدر روی آورده اند ولی متوجه وابستگی خود نشده اند توصیه بسیار مهمی داریم.
به هیچ وجه برای ترک اعتیاد، خودسرانه عمل نکنید و حتما به مرکز ترک اعتیاد حرفه ای مراجعه نمایید.
ترک اعتیاد زنان باردار اگر در همان مراحل ابتدایی شروع شود با درمان به شکل بستری یا سرپایی انجام خواهد شد.
معمولا برای حفظ سلامت جنین و مادر، سم زدایی سرپایی برای ترک اعتیاد انجام می شود.
برخی مواقع مادران باردار دچار کمبود آب بدن شده و مواد معدنی و ویتامین های زیادی از دست می دهند به همین دلیل پزشکان این مجموعه دائما وضعیت آنها را بررسی می کنند.
برنامه های ترک اعتیاد در خانم ها و زنان باردار به همراه مزایا
یکی از نگرانی هایی که زنان باردار برای پروسه ترک اعتیاد و حتی پس از آن دارند، این است که دوباره دچار اعتیاد نشوند.
عوامل محیطی و خانوادگی و کلیه مواد تحریک کننده نقش زیادی ایفا می کنند.
اما عامل بسیار مهم، وجود برنامه های حرفه ای، نظارت همیشگی دکتر ترک اعتیاد در حین و پس از پروسه ترک اعتیاد و ترخیص و انتخاب شیوه های صحیح بسته به وضعیت هر فرد می باشد.
کلینیک ترک اعتیاد سرپایی صدای زندگی پاک برای ترک اعتیاد زنان و خانم های باردار برنامه ای مجزا در نظر گرفته است.
در این برنامه درمانی بهترین و حرفه ای ترین پزشکان و متخصصین در حوزه اعتیاد بانوان فعالیت دارند.
برخی از برنامه هایی که بانوان در ضمن حضور در این مرکز سپری خواهند کرد شامل موارد زیر هستند:
-
جلسات مشاوره با درمانگر اختصاصی
-
مدیریت داروهای جایگزین در حین روند ترک اعتیاد
-
فراهم کردن محیطی آرام و اجتماعی و شرکت در جلسات گروه درمانی
-
اجرای برنامه معروف ۱۲ Step یا ۱۲ قدم به شکل گروهی و فردی
-
برگزاری جلسات گروهی با خانم هایی که این دوره را سپری کرده اند و اکنون زندگی نرمالی دارند
-
ارائه خدمات مخصوص خانم های باردار پس از ترخیص از کلینیک به منظور رفع نیازهای مادر و جنین
بسیاری از مادران و زنانی که در برنامه های کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک شرکت کرده اند تجربیات بسیار خوبی داشته اند:
-
قطع مصرف داروهای مخدر و تحریک زا
-
بهبود روابط اجتماعی
-
بهبود خلق و خو
-
کاهش شدید افسردگی و اضطراب
-
کاهش شدید علائم بیماری های ذهن و روان
-
تمرکز بیشتر بر روی پروسه بارداری
تجربه ما در کلینیک ترک سرپایی اعتیاد صدای زندگی پاک ثابت کرده در صورتی ترک اعتیاد زنان موفقیت آمیز خواهد بود که قبل از پذیرش بیماران، معاینه و بررسی دقیق انجام شده باشد.
سپس با مشاوره روانپزشک و دکتر متخصص، بهترین شیوه و برنامه ترک اعتیاد با حفظ سلامت مادر و جنین تدوین گردد.
پس از ترخیص هم کماکان از حمایت های مشاوره ای و جلسات پیگیری برگزار شوند تا نرخ اعتیاد مجدد به مواد مخدر بسیار کاهش یابد.
بهترین زمان ترک اعتیاد در مادران یا خانم های باردار
بسیاری از افراد از پزشکان ما سؤال می پرسند که بهترین زمان برای ترک اعتیاد در بارداری چه زمانی است؟
بهترین زمان ترک اعتیاد، همان ماه های ابتدایی یا اول بارداری است.
چون در ماه های آخر احتمال سقط جنین یا آسیب رسیدن به مادر بسیار زیاد است.
البته ترک اعتیاد حتما باید زیر نظر پزشک متخصص و برنامه ها و دستورالعمل های منظم و حرفه ای تنظیم شود و از ترک خودسرانه و به یکباره (Cold Turkey) باید به شدت پرهیز نمود.
با اینکه جنین در ماه های ابتدایی بسیار حساس است اما ترک اعتیاد در ماه های ابتدایی جلوی وابستگی جنین به مواد مخدر را می گیرد.
اما متأسفانه شاهد هستیم که زنان به دلیل مشکلات بارداری یا موانع و مسائلی که در ابتدا توضیح دادیم، انگیزه خود را از دست می دهند تا ترس بسیار زیادی نسبت به شروع روند درمانی پیدا می کنند.
در هر صورت اگر شرایط مناسب فراهم شود می توان با اقدامات کلینیکی و پاراکلینیکی تحت دستور و نظارت مستقیم پزشک و حمایت های روانی – اجتماعی جلوی پیشرفت بیماری اعتیاد و درگیر شدن جنین را گرفت.
توجه داشته باشید که نوع و شیوه درمانی که پزشکان برای ترک اعتیاد زنان استفاده می کنند بستگی کامل به شرایط هر فرد دارد.
به همین دلیل این موارد پس از معاینه و بررسی موارد مختلف به راحتی قابل تشخیص خواهد بود.
سؤالات متداول
- ترک اعتیاد زنان در بارداری امکان پذیر است؟
بله با مراجعه به کلینیک ترک اعتیاد تهران و معاینه توسط پزشکان و روانپزشکان متخصص مجموعه می توانید سریعترین و بهترین روش ترک اعتیاد را با کمترین هزینه شروع کنید.
- برای ترک اعتیاد خانمها دارو تجویز می شود؟
بله گاهی اوقات
- بهترین زمان ترک اعتیاد زنان باردار چه موقعی است؟
به طور کلی، به محض اطلاع پیدا کردن یا به منظور کاهش شدت علائم و سلامت جنین هر چه سریعتر اقدام کنید. بهترین زمان در ماه های اول بارداری است.
- ترک اعتیاد زنان چقدر طول می کشد؟
بسته به نوع ماده مصرفی، مدت زمان مصرف، نوع دارو و عوامل بیولوژیکی و محیطی متغیر می باشد و تنها پس از معاینه مشخص می گردد.
- بهترین مرکز ترک اعتیاد برای زنان مخصوصا خانم های باردار کجاست؟
بهترین مرکز برای ترک اعتیاد خانمها مخصوصا زنان بارداری، کلینیک هایی هستند که از پزشکان و روانپزشکان متخصص در حوزه اعتیاد برای درمان بیماران استفاده می کند.
این پزشکان به جدیدترین اصول و شیوه های درمانی تسلط کامل دارند و می توانند بهترین روش را با کمترین علائم و عوارض جانبی پیاده سازی کنند.
- اعتیاد در زن باردار باعث عقب افتادگی کودک می شود؟
بله. مواد مخدر با تغییر دادن نیاز غذایی جنین و همچنین مختل سازی رشد مغز و پیوندهای عصبی باعث تأخیر در رشد و عقب ماندگی ذهنی می شود.
- ترک اعتیاد در خانه تا چه اندازه خطرناک است؟
با توجه به اینکه زنان از لحاظ وزنی، مقاومت بدنی و قدرت سیستم ایمنی ضعیف تر از آقایان هستند، شدت وابستگی به مواد مخدر و در نتیجه عوارض جانبی ناشی از آن قویتر خواهد بود.
به همین دلیل ترک اعتیاد در خانه که بدون نظارت مستقیم پزشک متخصص می باشد می تواند باعث بروز علائم پیچیده و حاد و حتی مرگ شود.
